Stel je voor, de stroom valt uit in Nederland (of België), je zit thuis op de bank en de TV gaat op zwart, of je bent ’s avonds op straat en ineens in het overal donker. Misschien word je in eerste instantie hier niet zo warm of koud van, want de meeste stroomstoringen tot nu toe duurde maar erg kort en vaak waren dit stroomstoringen op lokaal niveau.
Recent zagen we in Spanje en Portugal "de grootste stroomstoring" ooit gemeld in deze landen. De gevolgen hiervan zijn maatschappelijk ontwrichtend, het is daarom cruciaal dat wij als Nederlanders hier ons beter op moeten voorbereiden. In dit blog wil ik je hiermee graag op weg helpen!
Door de wereldwijde overgang van fossiele brandstof naar groene energie, de digitalisering van ons stroomnetwerk en toenemende, wereldwijde spanningen door de oorlog in Oekraïne, neemt het risico op een grootschalige, langdurige stroomstoring toe. Ons netwerk waarschijnlijk is een van de meest betrouwbare ter wereld, maar juist door de digitalisering hierdoor ook zeer kwetsbaar geworden. Maar wat zijn de gevolgen van een landelijke, of zelfs Europese, langdurige stroomuitval en hoe kan je je hier eigenlijk op voorbereiden?
Nederland is niet voorbereid op een grote stroomuitval
In 2015 zaten Noord-Holland en Flevoland 1 uur zonder stroom, de grootste stroomstoring ooit in Nederland. Daarna was er 2017 in de regio Amsterdam een langere stroomstoring van enkele uren, door een verroeste stroomleiding. Dit soort stroomstoringen zijn vooral vervelend en hebben in principe niet geleid tot zeer grote problemen.
Dat we veel kwetsbaarder zijn geworden dan bijvoorbeeld 10 jaar geleden, is inmiddels duidelijk. Er is duidelijke interesse vanuit o.a. Rusland in hoe men onze volledige stroomvoorziening kan uitschakelen, op zelfs Europees niveau, door bijvoorbeeld een cyberaanval of een sabotageactie van stroom- /internetkabels in de Noordzee.
Wat zijn de gevolgen van een langdurige stroomuitval?
Veel mensen hebben eigenlijk geen idee welke ernstige gevolgen er zijn bij een langdurige stroomuitval. We zijn echt volledig, maar dan ook volledig, afhankelijk van stroom geworden. De gehele maatschappij draait letterlijk op stroom en dit is dus van levensbelang. Als er geen stroom is, zeker na een aantal uren kan je al (deels) een maatschappelijke ontwrichting verwachten met alle gevolgen van dien.
Hieronder een aantal voorbeelden van de gevolgen bij een landelijke of zelfs Europese stroomuitval.
De eerste 30 minuten zonder stroom
- Alle (huishoudelijke) apparaten vallen uit, thuis & op het werk
- Niet meer mogelijk om te pinnen
- Verkeerslichten vallen uit
- Mensen zitten vast in de lift
- Geen openbaar vervoer meer mogelijk
- Vluchten worden geannuleerd
- Verwarming en/of airco’s vallen uit
- Niet meer mogelijk om je elektrische auto op te laden
- Vanaf 3e woonlaag en hoger: nog maar 1 keer je toilet doortrekken
- Geen WiFi meer
Gelukkig hebben de meest cruciale organisaties en gebouwen (zoals ziekenhuizen, overheidsgebouwen, meldkamers, communicatiecentra, media) noodstroomvoorzieningen zoals aggregaten waardoor ze vaak zeker 24 uur zelfvoorzienend zijn en kunnen blijven draaien. Je zal tegen deze tijd ook een NL (of BE)- alert ontvangen op je smartphone met een korte update over de (landelijke) stroomstoring). Dit is betrouwbare informatie. Hou er rekening mee dat geruchten en nepnieuws nu ook de ronde zullen gaan doen, wees je hier bewust van en neem niet direct alle informatie (met name op social media) aan als waarheid.
Na 1 uur zonder stroom
- Meldkamer van politie, brandweer en ambulance zijn beperkt bereikbaar en dus werkt het landelijke alarmnummer 112 beperkt of mogelijk niet meer
- Winkels en andere openbare instellingen sluiten
Na 2 uur zonder stroom
- Geen telecommunicatie meer (zendmasten vallen uit)
- Geen mobiel internet meer
- Overheid kan onmogelijk meer (nood) hulp bieden aan alle burgers
- Grote economische schade
- Complete verkeerschaos
- Gemalen kunnen water niet wegpompen; gevaar van overstromingen neemt toe
- Riolen kunnen gaan overlopen
- Mogelijke dodelijke consequenties voor vee (geen ventilatie)
Na 4 uur zonder stroom
- Mogelijk geen water meer uit de kraan
- Maatschappelijke ontwrichting
- Sociale onrust
Hoe kan je jezelf en je dierbaren voorbereiden of langdurige stroomuitval?
Mocht je nog geen noodpakket in huis hebben en wil je weten hoe je deze kunt samenstellen, lees dan mijn blog “Noodpakket voor thuis”. Dit is wel echt een cruciale eerste stap naar meer zelfredzaamheid en weerbaarheid. Natuurlijk zit hier onder andere een opgeladen powerbank in.
Andere voorbereidingen die je kunt treffen
- Omdat pinnen en digitaal betalen niet meer mogelijk zal zijn, zorg ervoor dat je te allen tijde contant geld thuis hebt. Hoeveel dat moet zijn, is natuurlijk afhankelijk van jouw situatie, maar over het algemeen raad ik in ieder geval enkele honderden euro's aan.
- Nog een tip, mocht je in het bezit zijn van een auto, zorg dat deze altijd voor minimaal 50% vol is, of je nu een brandstof of elektrische auto hebt, wen jezelf dit aan. Zo kun je altijd nog verplaatsen, zelfs als je jouw auto niet meer kunt opladen of je kunt niet meer tanken. Verder zijn er nu al elektrische auto's die kunnen dienen als thuisaccu, waarmee je zelfs tot een week de meest belangrijke apparaten in je huis van stroom kunt voorzien. De ontwikkelingen op dit gebied gaan ontzettend hard.
- Het hebben van een (opwindbare) noodradio, is natuurlijk belangrijk om op de hoogte te blijven van de situatie. Het hebben van ‘situational awareness’., oftewel weten wat er speelt, is cruciaal. Houd er dus ook rekening mee dat je koelkast en vriezer zijn uitgevallen. Start met het eten en drinken uit je koelkast, voordat je jouw noodvoorraad voedsel & water aanbreekt.
- Laat verder direct je bad vollopen met water bij een stroomstoring en/of vul emmers met drinkwater. Na ca. 4 uur kan er mogelijk geen drinkwater meer uit de kraan komen. Zorg voor een noodvoorraad water, ga uit van 4 liter water per persoon per dag.
- Als laatste, weet hoe je rustig kan blijven in stressvolle situatie. Je kan dit al voor een groot deel voor zijn, door de juiste voorbereidingen te treffen, hierover in gesprek te gaan met je directe omgeving en ervoor te zorgen dat je een plan hebt.
Verder is het van levensbelang dat je weet hoe je moet handelen bij acute, medische noodgevallen. Bij een grote stroomuitval zal het noodnummer beperkt bereikbaar zijn en ben je dus ook hiervoor op jezelf aangewezen, omdat je niet hoeft te rekenen op een ambulance die binnen 15 minuten voor de deur staat. Ik kan het niet genoeg benadrukken, maar leer op zijn minst de basis als het gaat om medisch handelen.
Als voormalig Special Forces medic en oprichter van Wees Voorbereid is het mijn missie om zoveel mogelijk mensen te helpen beter voorbereid te zijn op noodsituaties, zoals een langdurige stroomuitval.
Wil je weten wat je allemaal kunt doen om meer schokbestendig, weerbaar en zelfredzaam te kunnen zijn? Kijk dan eens naar het "Schokbestendige 3-in-1 totaalpakket", drie unieke online cursussen met een flinke korting.
Vanuit Wees Voorbereid geven we ook praktijktrainingen zoals de Urban Survival & Preparedness cursus, een unieke training in Nederland om jou en je dierbaren optimaal voor te bereiden op welke noodsituatie dan ook. Je ontvangt nu tijdelijk de Wees Voorbereid Blueprint online cursus kosteloos bij deze training.
Bedankt voor het lezen!
