EHBO set vs. de IFAK (en wat is een IFAK eigenlijk?)

IFAK staat voor Individual First Aid Kit, dit is veelal een kleine set met daarin de meest essentiële eerste hulp artikelen die direct levensreddend kunnen zijn. Een IFAK is cruciaal, met name als we het hebben over zelfredzaam kunnen zijn ter voorbereiding op een incident thuis, onderweg of tijdens een een ramp of crisis. Maar wat is dan het verschil tussen een IFAK en een EHBO set? In een standaard EHBO set zitten toch ook medische artikelen die levensreddend kunnen zijn? Dat zou je zeggen, toch is dit maar beperkt waar. In dit artikel lees je waarom.

EHBO set vs. de IFAK, een voorbeeldsituatie

Tijdens een zwaar auto-ongeval raakt je bijrijder (partner, zus, collega, vriendin) ernstig gewond aan haar arm. Door gebroken glas is haar polsslagader beschadigd en er spuit, pulserend, helderrood bloed uit tegen het dak van de auto. Je bijrijder is volledig in paniek en schreeuwt het uit. Ze verliest zeer snel heel erg veel bloed. Als je niks doet, of je doet maar wat, zal ze binnen enkele minuten waarschijnlijk overlijden ten gevolge van bloedverlies.

Je hebt nu twee keuzes: kies je voor een standaard EHBO set of een IFAK? 

Een IFAK!

Even kort samengevat: in een IFAK zitten no-nonsense medische artikelen om de meest levensbedreigende verwondingen onder stress te kunnen behandelen. In dit geval pak je een professionele tourniquet uit je IFAK en leg je deze aan, waardoor direct het bloeden stopt en je haar leven hebt gered. Een tourniquet zit niet standaard in een EHBO set. 

Klik hier om je GRATIS aan te melden voor de Tourniquet & Tactical Breathing masterclass. 

Eerste Hulp Bij Ongelukken

EHBO, Eerste Hulp Bij Ongelukken, is gebaseerd op een volledig werkend zorgsysteem onder ideale omstandigheden, waarbij je 112 dient te bellen als het een levensbedreigende verwonding betreft. Laat tijdens bijvoorbeeld een grote storm, een ramp of crisis mogelijk de 112 meldkamer en mogelijk het hele zorgsysteem, niet bereikbaar zijn, waardoor je dus op jezelf bent aangewezen.  Natuurlijk afhankelijk van de omvang van de ramp. EHBO is een prima basis, je leert hoe het lichaam werkt en hoe je de meest “huis-tuin-en-keuken-verwondingen” kan behandelen. Vooral een EHBO-cursus doen, als je de kans hebt!

Maar ik raad je aan om, naast de EHBO-cursus (waar reanimatie ook onder valt), een training te volgen in ‘tactical, remote of survival medicine’. Dit kan je uiteraard bij Wees Voorbereid doen, o.a. gebaseerd op mijn kennis en ervaring als Special Forces medic. Je leert hier wanneer en op welk moment je welke levensreddende medische handelingen dient uit te voeren tijdens situaties die niet of niet helemaal veilig zijn, met primitieve middelen, zonder (direct) beschikbare professionele medische zorg. Zoals ik ook onlangs nog deze heb verzorgd voor instructeurs van de politie, zie onderstaande foto.   Klik hier voor meer informatie over de Medical First Responder online cursus.

Wil je meer weten over EHBO, tactical medicine (TECC & TCCC), remote medicine of survival medicine, lees dan mijn blog “EHBO vs. tactical, remote & survival medicine”.

Zelfredzaam en weerbaar zijn

Als Special Forces (SF) medic binnen Defensie ben ik opgeleid, en ook zo operationeel ingezet in binnen- en buitenland, om een slachtoffer voor langere tijd te stabiliseren en in leven te houden, met beperkte middelen en uitrusting, bij dag en nacht en tijdens moeilijke omstandigheden. en (tijds)druk. Wil jij ook niet in paniek raken in een noodsituatie en genoeg zelfvertrouwen krijgen om levensreddend te kunnen handelen?

De Medical First Responder cursus is een unieke, no-nonsense cursus specifiek ontwikkeld om jou medisch te leren handelen, in welke situatie dan ook. Volledig online te volgen, 24/7 op je smartphone, tablet of laptop. 

Kwaliteit

Ook als SF medic werkte ik altijd met een IFAK, vrijwel altijd met een tactische beentas. Op deze wijze beschikte ik altijd en direct over levensreddende artikelen om met name de belangrijkste levensbedreigende zaken te kunnen behandelen. Een EHBO set en inhoud daarvan is vaak van zo goedkoop mogelijk materiaal gemaakt. En natuurlijk zie je dat terug in de kwaliteit. Over het algemeen zit er in een standaard EHBO set wat verschillende pleisters, vette watten, noodverbandjes, rolletjes gaas, een rolletje tape, alcoholdoekjes en een klein schaartje. Dat is de gemiddelde inhoud van een EHBO set. Absoluut niet geschikt om onder stress, tijdens een grote ramp of crisis, waar je niet hoeft te rekenen op professionele medische zorg in de eerste uren, dagen of weken, een slachtoffer te behandelen met levensbedreigende verwondingen. Wel prima als je een wondje wil ontsmetten, misschien een eenvoudige breuk wil spalken of een pleister op een snee wil plakken. 

Wat zit er dan wèl in een IFAK wat niet in een EHBO set zit?

Zoals eerder gezegd zitten er in een IFAK medische items die je direct nodig hebt bij een “SHTF (shit hits the fan)” situatie. Dan is er geen tijd om met een goedkoop rolletje gaas uit een EHBO set aan te gaan modderen. 

Items die minimaal in een IFAK zouden moeten zitten

• Tourniquet
• Paar handschoenen
• Emergency bandage (noodverband)
• Hemostatisch gaas (bv. QuikClot Combat Gauze)
• Twin pack chest seals
• Compressed gauze (propgaas)
• Isolatiedeken
• Traumaschaar 
• Stift 

Een professionele tourniquet, zoals de CAT Tourniquet, is bedoeld om zeer snel een levensbedreigende bloeding aan een arm of been te stoppen. Bij een levensbedreigende bloeding heeft het geen zin om eerst te gaan werken met een verband of vette watten, je dient direct en agressief een tourniquet aan te leggen. Hierin dien je getraind te zijn. Getraind zijn is niet twee keer een tourniquet aanleggen in een leslokaal, zonder stress, met ideale verlichting en dan denken dat je dit ook kan onder extreme stress, onder moeilijke omstandigheden zoals in een beperkte ruimte met weinig licht. Je dient het aanleggen van een tourniquet honderden keren te trainen, totdat het een drill is, oftewel een automatisme, zonder erbij na hoeven te denken. Uiteraard leer ik je alles over een tourniquet, hoe deze aan te leggen en hoe deze te improviseren (en nog veel meer) in de Wees Voorbereid Blueprint.

 Koop geen tourniquet op AliExpress of Bol.com, zorg dat je 100% bent overtuigd dat je een echt tourniquet koopt. Namaak-tourniquets bouwen niet genoeg druk op of breken af als je ze aanlegt. Levensgevaarlijk dus en helaas zijn er duizenden van deze namaak tourniquet bijvoorbeeld belandt in Oekraïne vanuit China. 

Als je mij vraagt, als je 1 medisch artikel mag meenemen, wat zou dit dan zijn? Dan is dat uiteraard een tourniquet!

2 Soorten IFAK's

Ik werk zelf met twee soorten IFAK’s: een (tactische) beentas en een kleiner tasje die ik vrijwel altijd en overal bij me heb (onderdeel van mijn Every Day Carry, EDC). De tactische beentas heb ik bijvoorbeeld achterin mijn auto en is meer uitgebreid dan alleen de artikelen hierboven. Zo heb ik hier ook een hoofdlamp (Petzl) aan bevestigd, zodat ik ook bij verminderd zicht kan handelen terwijl ik mijn handen vrij heb. De beentas kan ik, indien nodig, direct vastmaken aan mijn riem met een clip. Hierdoor heb ik wederom mijn handen vrij, kan ik verplaatsen en heb ik nog steeds de belangrijkste artikelen direct binnen handbereik. 

Daarnaast zit hier ook zogenaamd hemostatisch gaas in. Hemo (bloed), statisch (stop) zegt het al enigszins, maar dit is propgaas waarin een speciale stof in zit. Deze stof versnelt het bloedstollingsproces zodra dit in aanraking komt met bloed. Dit is ideaal gaas om te gebruiken tijdens het woundpacken van een levensbedreigende bloeding in een hals, oksel of lies. Woundpacking is een speciale techniek om zeer snel een bloeding te stoppen, met name in de locaties waar je geen tourniquet kunt aanleggen. 

Verder heb ik twee kleine (mini) IFAK’s. Een daarvan heb ik als voorbeeld voorin mijn auto en de ander draag ik vrijwel altijd bij me in mijn laptop tas, of mijn handbagage tijdens het reizen. Dit setje weegt nog geen halve kilo en bevat echt de meest essentiële zaken om direct levensbedreigende verwondingen te kunnen behandelen. 

In de Medical First Responder cursus laat ik de verschillende IFAK’s zien en leg ik precies uit per artikel wat het is en wat je er mee kan doen. 

Verder deel ik al mijn tips & tricks, ervaringen en lessons learned als Special Forces medic met jou, ik leer je hoe je levens kan redden onder moeilijk omstandigheden, maar ook welke medische voorbereidingen je allemaal kunt treffen voor een noodsituatie waarin je volledig op jezelf bent aangewezen en niet kan terugvallen op professionele medische zorg!

Bedankt voor het lezen!

Heb je vragen of suggesties? Laat gerust een reactie achter onder dit blog!

Stay safe! 

Derek